Ziya Gökalp’e Göre Kültür Nedir? Biraz Felsefe, Biraz Mizah, Biraz da Şirket Yönetimi!
Herkese merhaba! Bugün, hepimizin kültür hakkında sayısız konuşmalar yaptığı, ancak çoğu zaman aslında ne olduğunu pek de çözemediğimiz o “kültür” kavramına dalıyoruz. Ama bu defa, Ziya Gökalp’in gözünden bakacağız. Hani şu, hem Türkçülük akımının öncüsü, hem de bir yanda edebiyatçı, öte yanda sosyolog olan büyük isim! Kendisi kültürün tanımını yaparken bir yandan da bizim kafamızı karıştırıp, sonra aniden çözüme kavuşturuyor gibi. Hazırsanız, başlayalım!
Kültür Nedir? Gökalp’in Gözünden
Ziya Gökalp’e göre kültür, kısaca bir toplumun sahip olduğu tüm değerler, gelenekler, inançlar, sanatlar ve hatta bunların nasıl şekillendiği ve birbirleriyle ilişkilendiğidir. Ama Gökalp’in söyledikleri sadece basit bir açıklamadan fazlası. Kültür, bireyin bir toplum içinde nasıl var olduğunu, o toplumun ortak kimliğini nasıl oluşturduğunu da anlatıyor. Tam anlamıyla, Gökalp kültürü hem bir yapı hem de bir süreç olarak görüyor. Ama işin içine strateji, çözüm ve biraz da mizah katarsak, aslında kendisi bir nevi kültürün “CEO’su” gibi düşünebiliriz.
Erkekler, Kültürü Nasıl Anlamalı?
Erkekler, özellikle çözüm odaklı ve stratejik bir yaklaşım benimsemişse, Ziya Gökalp’in kültür tanımını şu şekilde anlayabilir: Kültür, bir organizmanın DNA’sı gibi, onun işleyiş biçimini belirleyen temel bir yapı taşır. Gökalp’e göre, kültür; eğitim, dil, ekonomi gibi unsurların bir araya geldiği, toplumun düzenini sağlayan bir “stratejik plan” gibidir. Şirketin yöneticisi gibi düşünün; kültür, organizasyonun “kurallar kitabı”dır. Eğer bu kitabı doğru yazmazsanız, işler karışır, değil mi?
Erkekler genellikle “stratejik” bakış açılarına sahip olduğu için, Gökalp’in kültür anlayışını şöyle daha da eğlenceli hale getirebiliriz: Kültür, bir futbol takımının taktikleri gibidir. Toplumun başarılı olabilmesi için doğru pasları vermek gerekir. Yani, Gökalp’in dediği gibi, kültür; toplumun değerleridir, bireyler arası ilişkilerin nasıl gelişeceğini belirler ve bir nevi sosyal “oyun planıdır”. Şimdi, futbol oynamayı sevenler bir adım önde tabii!
Kadınlar, Kültürü Nasıl Anlamalı?
Kadınlar, empatik ve ilişki odaklı yaklaşımlarıyla, Gökalp’in kültür tanımını farklı bir perspektiften görebilirler. Çünkü kültür, sadece toplumun stratejik yapısı değil, aynı zamanda insanların birbiriyle nasıl ilişki kurduğunu ve bu ilişkilerin zamanla nasıl şekillendiğini gösterir. Kadınlar için kültür, toplumun “ruhu”dur. Birinin elini tutarak, bir diğerine değerler aktarılır; kültür, ilişkiler üzerinden güçlenir.
Gökalp’in kültür anlayışında, toplumların en önemli özelliği de birbirlerine olan bağlarıdır. Kültür, sadece bireysel değerler değil, bu değerlerin bir araya gelerek toplumsal bir yapı oluşturmasıdır. O yüzden, kadınlar açısından kültür, “sosyal bağ”ların ve “duygusal zekâ”nın ürünüdür. Toplumun moral desteği, işte tam da burada devreye girer. Eğer toplumsal ilişkiler gücüyle şekillenmişse, bu kültür de güçlüdür!
Kültürün Geleceği: Kısaca Bir CEO, Bir İlişki Yönetimi
Ziya Gökalp’in kültür anlayışını birleştirerek geleceğe dair bir tahmin yapalım: Kültür, giderek daha fazla dijitalleşen dünyamızda yeniden şekillenecek. Gökalp’in dediği gibi, kültürün gelişimi sadece geçmişten gelen bir gelenek değil, aynı zamanda toplumların bugünkü ihtiyaçlarına göre evrilen bir süreçtir. Yani, belki de gelecekteki kültür tanımımız, sosyal medya etkileşimlerinden, “online topluluk yönetimlerinden” daha çok etkilenecek. Bu, bir bakıma “yeni kültürel strateji”yi de oluşturacak.
Zaten zamanla, kültür sadece geçmişi hatırlamak değil, geleceği inşa etmek anlamına gelecek. Artık her birey, kendi kültürel kimliğini sanal dünyada oluşturacak, kültürün dijital yönleri daha fazla anlam kazanacak. Ama belki de bu, Gökalp’in öngörmediği bir değişim olabilir; çünkü internetten kültür edinmek, biraz daha hızlı, biraz daha yüzeysel olabilir, kim bilir?
Sonuç: Kültür Bir Şeydir, Ama Bir Şeyler de Kültürdür!
Gökalp’in kültür anlayışını eğlenceli bir şekilde ele almaya çalıştık. Ne dersiniz, gerçekten kültür dediğimizde ne anlıyoruz? Gökalp’ten ilham alarak, kültürün yalnızca bir kavram değil, aynı zamanda bir strateji ve ilişki biçimi olduğunu gördük. Kültür, sadece geçmişin değil, geleceğin de şekillendiği bir alan. Yani, bugün yaşadığımız “kültür” aslında hem geçmişin hem de geleceğin birleşimi. Ve belki de, biraz daha eğlenceli bir bakış açısıyla, Gökalp’in kültür anlayışı bize bir soru bırakıyor: Kültürü biz mi şekillendiriyoruz, yoksa kültür bizi şekillendiriyor mu?
Peki, sizce kültür sadece strateji mi yoksa bir duygu ve ilişki mi? Yorumlarınızı bekliyorum, gelin birlikte bu kültürel yolculukta daha fazla sohbet edelim!